Εργασιακό άγχος και Ρεφλεξολογία

Το θεραπευτικό αποτέλεσμα της Ρεφλεξολογίας στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους, μελετήθηκε επιστημονικά για πρώτη φορά από τους Atkins RC. και Harris P. το 2008. Η έρευνα που πραγματοποίησαν υλοποιήθηκε στο Κέντρο Συμπληρωματικών Θεραπειών του Cardiff School of Health Sciences, του Πανεπιστημίου της Ουαλίας.
Το συμπέρασμα της έρευνας αυτής, ήταν ότι η Ρεφλεξολογία έχει πράγματι θετική επίδραση στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους.
Το εργασιακό άγχος (work related stress), είναι μία κατάσταση στην οποία συσσωρεύονται στρεσογόνες (πιεστικές) καταστάσεις που σχετίζονται με την εργασία ή το άγχος που πηγάζει από μία συγκεκριμένη εργασιακή κατάσταση (Ross & Altmaier, 1994).
Τα ευρήματα των ερευνών απέδειξαν ότι περισσότερο αγχωτική είναι η εργασία που περιέχει υπερβολικές απαιτήσεις και επιβάλλει πιέσεις, οι οποίες δεν αντιστοιχούν στις γνώσεις και τις ικανότητες των εργαζομένων και για τις οποίες δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής ή ελέγχου ούτε στήριξης από άλλους (Leka, Griffiths & Cox, 2004).


Συμπτώματα του εργασιακού άγχους

Τα συμπτώματα που συνδέονται με το εργασιακό άγχος διαχωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:

• Τα σωματικά συμπτώματα.
• Οι ψυχολογικές εκδηλώσεις.
• Οι συμπεριφορικές εκδηλώσεις.

Τα σωματικά συμπτώματα, τα οποία εκδηλώνουν τα άτομα τα οποία εμφανίζουν εργασιακό άγχος είναι αναλυτικά τα εξής:

• Κόπωση.
• Αϋπνία.
• Πονοκέφαλος.
• Υπέρταση.
• Αναπνευστικά προβλήματα (άσθμα, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, βήχας).
• Μυϊκοί πόνοι.
• Προβλήματα πεπτικού συστήματος (κοιλιακοί πόνοι, δυσπεψία, διάρροια, ναυτία).
• Δερματικά προβλήματα (δερματίτιδες, ξηροδερμία, αλωπεκία).
• Ανορεξία.
• Εφιδρώσεις.
• Ανωμαλίες περιόδου.
• Σεξουαλική ψυχρότητα, ανικανότητα.

Οι συνηθέστερες ψυχολογικές εκδηλώσεις, των ατόμων τα οποία υφίστανται εργασιακό άγχος είναι:

• Ευερεθιστικότητα.
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για την ζωή.
• Αρρωστοφοβία.
• Αίσθημα αποτυχίας.
• Φόβος για το μέλλον.
• Δυσκολία στην συγκέντρωση του νου.
• Κλειστοφοβία.

Οι συμπεριφορικές εκδηλώσεις, οι οποίες συνδέονται με το εργασιακό άγχος είναι:

• Αποφυγή της εργασίας.
• Αυξημένη κατανάλωση ουσιών (αλκοόλ, κάπνισμα, ηρεμιστικά).
• Επιθετικότητα προς τους συναδέλφους.
• Βουλιμία ή ανορεξία.
• Απουσία από την εργασία (absenteeism).
• Ροπή προς τα ατυχήματα.

Δεδομένα στην Ελλάδα και στην ΕΕ αναφορικά με το εργασιακό άγχος
Στατιστικά δεδομένα της ΕΕ σχετικά με το εργασιακό άγχος

• 28% των εργαζομένων παρουσιάζουν κατάσταση εργασιακού άγχους.
• Ένας στους 5 εργαζόμενους παρουσιάζουν έντονη κόπωση ως αποτέλεσμα του άγχους στο χώρο εργασίας.
• Ένας στους 8 εργαζόμενους παρουσιάζει συχνούς πονοκεφάλους, ως αποτέλεσμα του στρες στο χώρο εργασίας.
• 20% των εργαζομένων που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις έχουν βιώσει έντονες καταστάσεις εργασιακού άγχους.

Ελληνικά δεδομένα σχετικά με το εργασιακό άγχος
Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησε η οργάνωση ‘Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας’, το 60% των Ελλήνων εργαζομένων ανέφεραν ότι η εργασία τους επηρεάζει την υγεία τους, σε ψυχολογικό και σωματικό επίπεδο, όταν ο μέσος όρος στις χώρες της ΕΕ των 27 είναι 35%.
Το άγχος, καταγράφηκε ως ο πιο συχνά επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία τους, σε σχέση με την εργασία τους.
Σύμφωνα με στοιχεία από το '’Εθνικό Δίκτυο για την Προαγωγή της Υγείας στο Χώρο Εργασίας' (ΕΔΠΥΧΕ), η απουσία από την εργασία εξαιτίας του στρες, το 2010 έχει τετραπλασιαστεί σε σχέση με τα τελευταία χρόνια και υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Συμφωνία-Πλαίσιο της ΕΕ για το εργασιακό άγχος

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 8 Οκτωβρίου του 2004 υπεγράφη μία Συμφωνία-Πλαίσιο που αφορούσε στο εργασιακό άγχος από τους:

• John Monks, Γενικός Γραμματέας της ETUC.
• iDr.Jungen Strube, Πρόεδρος της UNICEF.
• Paul Reckinger, Πρόεδρος της UEAPME.
• Rainer Plassmann, Γενικός γραμματέας του CEEP.

Δεδομένου ότι το εργασιακό άγχος είναι μεταξύ των τεσσάρων σε συχνότητα αναφερόμενο πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο στόχος της συμφωνίας ήταν να παρέχει στους εργοδότες και τους εργαζόμενους ένα πλαίσιο για τον εντοπισμό, την πρόληψη και τη διαχείριση των προβλημάτων στον τομέα αυτό.
Ειδικότερα, η Συμφωνία-Πλαίσιο προτείνει μεθόδους για την εκπόνηση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων για την αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους - ιδίως σε επίπεδο εταιρείας.
Η βαρύτητα που δίνεται στην Ελλάδα στην αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους, φαίνεται και από το γεγονός ότι η Συμφωνία-Πλαίσιο για το εργασιακό άγχος της ΕΕ, προσαρτήθηκε στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε) για τα έτη 2008-2009, ως ‘αναπόσπαστο κομμάτι’ της.

Ερευνητικές μελέτες για τη χαλαρωτική επίδραση της Ρεφλεξολογίας
Μέσω μίας ποικιλίας μετρήσεων, πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι η Ρεφλεξολογία επιφέρει χαλαρωτική επίδραση στον άνθρωπο. Το γεγονός ότι οι ρεφλεξολογικές τεχνικές πίεσης έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνουν την ένταση στο άτομο που δέχεται Ρεφλεξολογία και να προκαλούν χαλάρωση σε αυτό, έχει ερευνητικά δειχθεί μέσω καταγραφών με Ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα, καθώς και μετρήσεων της διαστολικής και συστολικής πίεσης, του ρυθμού των σφυγμών και του βαθμού αισθήματος ανησυχίας.
Μέτρηση των εγκεφαλικών κυμάτων μέσω ΗΕΓ
Το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Όταν ο άνθρωπος είναι ξύπνιος και σε εγρήγορση, η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου αντικατοπτρίζεται σε ένα τύπο εγκεφαλικών κυμάτων απόλυτα διακριτό και διαφορετικό από όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση χαλάρωσης ή όταν κοιμάται.
Πέντε διαφορετικές μελέτες, κατά τις οποίες καταγράφονταν μέσω ΗΕΓ τα εγκεφαλικά κύματα ατόμων τα οποία δέχονταν Ρεφλεξολογία, οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι όταν ένα άτομο δέχεται αγωγή Ρεφλεξολογίας, σταδιακά αυξάνεται σε αυτό η δημιουργία άλφα και θήτα εγκεφαλικών κυμάτων, τα οποία ευθέως σχετίζονται και συνδέονται με την κατάσταση χαλάρωσης.
Ρεφλεξολογικά εμπειρικά δεδομένα, έχουν δείξει ότι κάθε αποτέλεσμα σε ένα άτομο ως ανταπόκρισή του στην αγωγή Ρεφλεξολογίας, συγκεκριμένα εδώ η κατάσταση χαλάρωσης, όχι μόνον δεν έχει παροδικό χαρακτήρα αλλά διατηρείται σε βάθος χρόνου. Επομένως μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η Ρεφλεξολογία ευθέως προάγει την κατάσταση χαλάρωσης στον άνθρωπο.


Ένα άτομο το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση άγχους, παρουσιάζει εκτός άλλων, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή συχνότητα σφυγμών και έντονη ανησυχία.
Επιστημονικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε άτομα τα οποία δέχτηκαν για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Ρεφλεξολογία έχουν δείξει τα εξής:
Η διαστολική αρτηριακή πίεση, παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 7 επιστημονικές μελέτες.
Η συστολική αρτηριακή πίεση, παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 9 επιστημονικές μελέτες. (Η συστολική αρτηριακή πίεση αποτελεί δείκτη μέτρησης της δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.)
Η συχνότητα των σφυγμών (pulse rate), παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 8 επιστημονικές μελέτες.
Η ανησυχία (anxiety), παρουσίασε αξιόλογη μείωση ή διακριτή μείωση ή απλή μείωση στα άτομα που μετείχαν σε 9 επιστημονικές μελέτες.
Τα ευρήματα από την παρακολούθηση των παραπάνω δεικτών μέσω επιστημονικών μελετών, οδηγούν έμμεσα αλλά αξιόπιστα στο συμπέρασμα ότι η Ρεφλεξολογία μπορεί να συνεισφέρει αποτελεσματικά στη χαλάρωση και στην ανακούφιση του άγχους σε ένα άτομο.

Επιστημονικές μελέτες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του εργασιακού άγχους μέσω της Ρεφλεξολογίας
Εκτός από την απ’ ευθείας ανακούφιση από το άγχος μέσω της Ρεφλεξολογίας, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Ρεφλεξολογία αποτελεί μία ολιστικής μορφής θεραπευτική αγωγή. Με άλλα λόγια, κατά τη διάρκεια μίας συνεδρίας Ρεφλεξολογίας μπορούν παράλληλα να προσεγγίζονται προς την ανακούφισή τους διαφορετικά προβλήματα υγείας. Κατ’ επέκταση, σε ό,τι αφορά στο εργασιακό άγχος είναι εφικτό μέσω της Ρεφλεξολογίας να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά πολλαπλά συμπτώματά του.
Μέσω ερευνητικών μελετών έχει δειχθεί επιστημονικά ότι μέσω της Ρεφλεξολογίας μπορεί να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά το μεγαλύτερο μέρος των σωματικών συμπτωμάτων του εργασιακού άγχους.
Αναλυτικότερα, ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι η Ρεφλεξολογία επιδρά θετικά εκτός άλλων στoν πονοκέφαλο, την αϋπνία, σε αναπνευστικά προβλήματα , σε προβλήματα του πεπτικού συστήματος, στους μυϊκούς πόνους κ.α.




Γράφει: Λαδικός Νίκος, Βιολόγος - Ρεφλεξολόγος